منشور حقوق دانشآموزان برای آموزش و پذیرش حقوق فردی و اجتماعی دانشآموزان در نظر گرفته شده. در هر کشوری هدف آموزش و پرورش آماده کردن دانشآموزان برای حضور فعال در جامعه و پذیرش نقشهای اجتماعیه.
منشور حقوق دانشآموزان، توسط آیین‌نامه‌ها و مصوبات از حق و حقوق قانونی دانشآموزان حمایت می‌کنه. این منشور برای دانشآموزان در رده سنی شش تا بیست سال تدوین شده و مواد مختلفی رو در بر می‌گیره. هدف اصلی این منشور پایبندی به قانون و ایجاد شرایط رفاه وآسایش برای دانش‌آموزانه، برای آشنایی با منشور حقوق دانشآموزان این مقاله از فاب رو دنبال کنین.
حقوق اساسی دانش‌آموز
حقوق اساسی دانش‌آموز بر اساس منشور حقوق دانشآموزان شامل موارد زیر میشه:
- دانش‌آموز از حق آزادی بیان و عقیده برخورداره.
- با دانشآموزان باید با رفتاری منصفانه و عادلانه رفتار بشه.
- دانشآموزان باید در مورد تعرضات جسمانی و روانی در امان باشن.
- دانشآموزان نباید در موارد شخصی مثل لباس، کمد، وسایل و غیره مورد تجسس قرار بگیرن.
- نیازهای دانشآموزان بی‌سرپرست باید توسط دولت تامین بشه.
حقوق آموزشی دانش‌آموز
بخشی از منشور حقوق دانشآموزان مختص به حقوق آموزشی دانش‌آموز میشه.
- دانشآموزان میتونن از مدرسان توانمند در راستای علم و اخلاق استفاده کنن.
- دانشآموزان غیر فارسی زبان میتونن از امکانات ویژه یادگیری زبان بهره‌‍مند بشن.
- سنجش توانایی ذهنی و جسمی دانشآموزان باید پیش از ورود به مدرسه سنجیده بشه تا آموزشی متناسب با توانمندی‌شون دریافت کنن.
- دانشآموزان باید به طور یکسان از امکانات آموزشی استفاده کنن.
- دانشآموزان میتونن به صورت آزادانه درمورد مسائل و امکانات آموزشی نظر بدن و تذکرات به دانشآموزان باید طبق قوانین و مقررات باشه.
- دانشآموزان استثنایی باید از آموزش‌های ویژه متناسب با توانایی‌های ذهنی و جسمی برخوردار باشن.
- دانشآموزان زبان مورد علاقه‌شون رو میتونن انتخاب کنن و آموزش‌های لازم رو ببینن.
- دانشآموزان برای رشد کامل شخصیتشون باید از آموزش‌های مطلوب برخوردار بشن.
- دانشآموزان با اقلیت‌های مذهبی میتونن از آموزش‌های متناسب با باور و عقاید مذهبی مربوط به خودشون استفاده کنن.
- برای آمادگی بیشتردانش‌آموزان برای مقابله با بلای طبیعی باید آموزش‌های ویژه به اون‌ها داده بشه.
- دانشآموزان حق دارن از آموزش‌های مربوط به حقوق جنسی برخودار باشن.
- براساس منشورحقوق دانشآموزان، درآموزش‌های رسمی آموزش و پرورش باید حقوق شهروندی و مهارت‌های اجتماعی رعایت شده باشه.
- دانشآموزان در نظام آموزشی میتونن با فرهنگ بومی، ملی و فرهنگ ملت‌های دیگه آشنا بشن.
- دانشآموزان میتونن تا پایان مقطع متوسطه از آموزش‌های رایگان استفاده کنن.
- دانشآموزان میتونن در زمان تحصیل از امکانات آموزشی و کمک آموزشی مثل کتابخانه، اینترنت و غیره مطابق با شرایط روز استفاده کنن.
حقوق ضمن آموزشی دانش‌آموز
بخش دیگه‌ای ازمنشور حقوق دانشآموزی به حقوق ضمن آموزشی دانش‌آموز مختص داده میشه.
- مراکز و مؤسسات آموزشی باید دانش‌آموز رو نسبت به مقررات آموزشی آگاه کنن.
- دانشآموزان میتونن به صورت آزادانه توی اجتماعات و تشکیلات اجتماعی شرکت کنن.
- دانشآموزان میتونن نشریات دانشآموزی خودشون رو منتشر کنن.
- دانشآموزان میتونن از فعالیت‌های فوق برنامه استفاده کنن.
- دانشآموزان میتونن برای یادگیری بهتر از مطالب متنوع و شادی بخش استفاده کنن.
- پدرو مادرها با هماهنگی مدیران آموزشی میتونن روی فعالیت‌های آموزشی فرزندانشون نظارت کنن.
حقوق مربوط به آزمون دانش‌آموز
بخش دیگه‌ای از منشور حقوق دانشآموزان مربوط به آزمون دانشآموزی میشه.
- دانشآموزان حق دارن متناسب با برنامه‌های آموزشی و روش‌های علمی آزمون بدن.
- مدارس و موسسات علمی باید همزمان با برنامه آموزشی، برنامه آزمون رو برای دانشآموزان در نظر بگیرن.
- دانشآموزان با اعلام برنامه آموزشی باید از برنامه آزمون و زمان اعلام نتایج آگاه بشن.
- دانشآموزان میتونن برای آگاهی از نحوه عملکردشون درآزمون، برگه آزمونشون رو بازبینی کنن.
حقوق بهداشتی دانش‌آموز
بخش بعدی منشور حقوق دانشآموزان مربوط به حقوق بهداشتی دانش‌آموز میشه.
- دانشآموزان باید امکانات بهداشتی و درمانی مورد نیاز رو در محیط آموزشی در اختیار داشته باشن.
- برای پیش گیری، تشخیص و درمان بیماری‌ها دانشآموزان باید از مراقبت‌های بهداشتی و معاینات پزشکی لازم برخوردار باشن.
- دانشآموزان باید در محیط آموزشی متناسب با سنشون به تحصیل بپردازن.
- دانشآموزان برای تامین بهداشت روانی و جسمانی باید درمحیطی سالم وامن آموزشی تحصیل کنن.
- دانشآموزان میتونن از فرصت‌های رایگان و یکسان در امور تربیت بدنی و ورزشی برخوردار باشن.
- دانشآموزان باید درمحیط آموزشی پرونده بهداشتی و سلامت داشته باشن.
- دانش آموزان باید متناسب با نیازهای سن رشدشون از تغذیه مناسبی برخوردار باشن، بنابراین سازمان آموزش و پرورش در صورت ناتوانی مالی خانواده‌ها باید این امکانات رو در اختیار دانشآموزان قرار بده.
حمایت‌های خاص دانشآموزی
حمایت‌های خاصی در منشور حقوق دانشآموزی وجود داره.
- دانشآموزان باید نسبت به حوادث و بیماری‌ها چه در محیط آموزشی و چه در خارج از محیط آموزشی بیمه بشن.
- دانشآموزان باید درمورد اقدامات تروریستی و جرایم سازمان یافته دیگه مصونیت داشته باشن.
- دانشآموزان باید در زمینه بهره کشی‌های اقتصادی و سوءرفتارهای جنسی مورد حمایت نظام آموزشی قرار بگیرن.
- دولت باید از حضور دانشآموزان زیر پانزده سال در درگیری‌های نظامی داخلی جلوگیری کنه.
- دانشآموزان با تفاوت‌های مذهبی، زبانی، قومیتی، سنی و غیره همگی در مقابل قانون از حقوق برابر و یکسانی برخوردارهستن.
- دانشآموزان با اقلیت‌های دینی و مذهبی مختلف، با توجه به نیازهای ویژه خودشون از شرایط یکسانی برخوردارهستن.
- دانشآموزان مهاجربا تابعیت غیرایرانی باید از تمام حقوق مربوط به دانشآموزان ایرانی برخوردار باشن.
- دانشآموزان باید در مورد محافظت از محیط زیست و استفاده درست از منابع طبیعی آموزش‌های لازم رو ببینن.
جمع‌بندی آشنایی با منشور حقوق دانشآموزان
دانش‌آموزانی که به حقوق خودشون واقف هستن و با منشور حقوق دانشآموزان آشنایی کافی دارن، بهتر میتونن در آینده نقشهای اجتماعی رو بر عهده بگیرن و حقوق قانونی خودشون رو دریافت کنن. معلمان و کادر آموزشی باید دانشآموزان رو با حقوقشون بیشتر آشنا کنن.
نظام آموزش و پرورش وظیفه داره دانشآموزان رو برای حضور فعال در جامعه و پذیرش نقشهای اجتماعی مختلف آماده کنه. اما در این میان اطلاع رسانی زیادی در مورد حقوق دانشآموزی نشده و در صورت عدم آگاهی از این حقوق آسیب‌های زیادی به دانشآموزان وارد شده و ممکنه حقوقشون پایمال بشه. دانشآموزان باید بدونن از چه حقوقی برخوردارن و بر اساس اون‌ها میتونن از خودشون دفاع کنن.
همچنین اگه می‌خواین در مورد مهم‌ترین ویژگی‌های دانشآموزان موفق بدونین می‌تونین مقاله مربوط به این موضوع رو در مجله آموزشی فاب دنبال کنین.
